قسمت دوم
حالا باید طرز استفاده از اطلس های آسمون رو یاد بگیرین، یعنی بتونید با استفاده از نقشه های آسمان جای ستاره ها و صورت فلکی ها رو پیدا کنید، قبل از نقشه از گردونه ی آسمان شب استفاده کنید. اینجوری کار کردن با نقشه براتون آسون تر میشه.
با چه ابزاری شروع کنیم؟
برای شروع کار از تلسکوپ استفاده نکنید، خیلی از منجمای بزرگسال هم الآن به تنهایی تلسکوپ شخصی ندارن. بهترین ابزار تو این سطح نجوم دوربین دوچشمی ست.
کار با دوربین دوچشمی راحتره.به دلیل گستردگی میدان دید سریع تر می تونید اجرام غیرستاره ای رو پیدا کنید. گسترگی میدان دید یعنی بخش بیشتری از آسمان رو نشون میده برخلاف تلسکوپ ها. حالا چرا اجرام غیرستاره ای؟ چون شما اگه بزرگترین تلسکوپ موجود تو بازار رو هم داشته باشین بازم ستاره ها رو یه نقطه ی نورانی می بینید! درواقع ابزار رصدی برای رصد اجرام غیرستاره ای استفاده میشه. برتری دیگه ای هم که دوربین دوچشمی داره، اینه که ارزان تره و جا به جاییش آسونتره.
قبل از خریدن دوربین دوچشمی با کسی که اطلاعات کافی درمورد ابزار نجومی داره، مشورت کنید و بعد اقدام به خرید.
چه کارهایی می تونیم با ابزارمون انجام بدیم؟
حالا که دوربین دوچشمی تهیه کردین، می تونید ماه، سیاره ها و ... رو رصد کنید. اگه که به قسمت های قبلی عمل کردین و صورت فلکی ها رو شناختین و طرز استفاده از نقشه آسمان رو یاد گرفتین، پس شروع کنید. یه دفترچه رصد تهیه و هر چیزی رو که می بینید ثبت کنید. یکی از بهترین مشاهداتتون می تونه رصد اهله(هلال) های ماه باشه. درطول 28 روز(یک ماه/زمان چرخش ماه به دور زمین) هر شب درصورت صاف بودن آسمون ماه رو مشاهده و اطلاعات مربوط به اونا رو یعنی هر ویژگی که داره ثبت کنید حتی شکلی که از اون می بینید رو نقاشی کنید.با استفاده از نقشه می تونید 110 جرم غیرستاره ای مسیه (شارل مسیه این اجرام رو در جدولی جمع آوری کرده) رو با دوربین دوچشمی مشاهده کنید. این اجرام شامل: سحابی ها ، کهکشان ها، خوشه های ستاره ای یا کهکشانی و...ست.
آقای نعمتی نوشته بودن، ماه شناسی هم یکی از همین رصدهاست، هنوز هم یادمه که گفته بودن حفره ها ، کوه ها و... که روی سطح ماه هستند، پیدا و سعی کنید با نام هاشون شناسایی شون کنید. این یکی از کارایی بود که چهار سال پیش آرزوی انجام دادنش رو داشتم...
بهتره که درمورد اجرامی که رصد می کنید اطلاعات داشته باشید، این کار به رصدهای بعدی تون کمک زیادی می کنه. بازم یادآوری می کنم ثبت مشاهدات و تهیه ی گزارش یادتون نره. شاید برای بار اول خیلی سخت باشه اما کم کم راه می افتید و می بینید چقدر جالب و آسونه.
من و موری کلی از گزارش های رصدی دوستای کلاس نجوم مون رو داریم، شما هم می تونید گزارش هاتون رو برای ما بفرستید تا نمایش شون بدیم و اشکالاتش رو با کمک معلم مهربونمون خانم احمدی اصلاح کنیم.
حالا می تونید خیلی از دوستان رو به نجوم علاقه مند کنید و به اونا از چیزایی که می دونید بگید، اگه دوست علاقه مند داشته باشید دیگه کارتون از حالت انفرادی خارج میشه. کار کردن درمورد نجوم توی یه گروه خیلی خیلی خیلی شیرینه. برنامه ریزی کنید و موضوع ها رو تقسیم بندی کنید. هر هفته درمورد یه موضوع خاص بحث کنید و اطلاعاتتون رو دراختیار هم دیگه قرار بدین.
مثل من و موری که با هم کتاب می خونیم و از هم دیگه سوالامون رو می پرسیم ، یا بعضی اوقات رصد می کنیم و گزراش می نویسیم و اشکالات گزارش های هم دیگه رو می گیریم...
الآن شما یه منجم آماتورین. اصلا مهم نیست که سن تون کمه، مهم تجربه، توانایی و اطلاعات زیاد شماست.
من و موری براتون آرزوی موفقیت می کنیم، شما می تونید پا به پای من و موری نجوم رو شروع کنید، آخه مام سعی داریم منجم آماتور بشیم. پس از همین الآن دوستیم. من و شما و موریم دوستیم. ما حالا یه گروه بزرگ داریم که با همراهی هم نجوم رو دنبال می کنیم...
یادتون نره، قول تون رو. یادتون نره برامون گزارش، نقاشی و... بفرستید. یادتون نره که باید تو کار گروهیمون شرکت کنید. یادتون نره من و موری به کمک و همراهیتون احتیاج داریم.
پس حالا که فهمیدی چه جوری و از کجا باید شروع کنی، به نجوم دست دوستی بده و ارتباط با اون رو شروع از همین الآن شروع کن . . .
امضا: لیلا و موری
چگونه منجم شویم؟
سوالی که شاید ذهن همه تون رو به خودش مشغول کرده و نمی دونید از کجا و چه جوری باید آغازش کنید! یادمه 4 سال پیش یه مقاله درمورد چگونگی منجم شدن از آقای اکبر نعمتی خوندم و تقریبا مسیرم رو پیدا کردم! هر چیزی آداب خاص خودش رو داره همون چیزی که خیلی ها از یاد برده اند باید با نجوم دوست بشیم...
برای این دوستی نیاز به شناخت داریم! نجوم ما همیشه دست داراز کرده و مشتاق دوستیه. اما شما باید قبل از این دوستی با نجوم آشنا بشید تا بهتر بتونید ارتباط برقرار کنید.
همه ی ما فکر می کنیم، منجم شدن یعنی اینکه هر شب پشت تلسکوپ بشینیم و به آسمون زل بزنیم! به خاطر همینه که شاید خیلی از شماها قبل از آشنایی با نجوم یه تلسکوپ می خرید و منتظرید که منجم بشید اما...
البته این بخش نجوم یعنی رصد یکی از بخش های جذابه و مهمه اما به همین راحتی ما منجم نمی شیم.
پس از اول اول اولش شروع می کنم:
نجوم چیه؟
نجوم یه علمه! یه علمه جذاب که از قدیم ایرانیان درگیرش بودند. قشنگی نجوم اینه که مثل بعضی از علوم خشک نیست و درعین تحقیق لذتی داره که شما تو هیچ چیزی نمی تونید تجربه اش کنید. یعنی نجوم یه جور سرگرمی هم حساب می شه! برای کسایی که منجم آماتور یا غیرحرفه ای اند!
یکی دیگه از خوبی های نجوم اینه که نیاز اساسی به تحصیلات دانشگاهی نداره، البته خود نجوم توی دانشگاه یه شاخه ای از رشته ی فیزیکه اما شما با هر سن و هر شغل و هر میزان تحصیلی می تونید به نجوم بپردازید.ناگفته نمونه که خیلی از اکتشاف های نجومی توسط منجمان آماتور انجام شده.
برای شروع می تونید عضو موسسات نجومی بشید و توی دوره ها شرکت کنید بازم باید بگم نجوم توی همین کلاس ها خلاصه نمیشه و یه منجم خوب باید همیشه اطلاعات به روزی داشته باشه! یعنی شما با چند دوره کلاس رفتن منجم نمی شید، بخش زیادی از نجوم به مطالعه ربط داره باید علاوه برشرکت در کلاس ها خودتون مطالعه و تحقیق داشته باشید! این امر مطالعه و تحقیق هم به راحتی قابل انجامه، به لطف خدا نجوم توی کشور ما روز به روز پیشرفت می کنه و الان کلی منبع معتبر ترجمه شده،سایت های مفید،مجله های علمی و نرم افزارهای مناسب برای تحقیق و مطالعه ی انفرادی وجود داره حتی اگه شرایط شرکت درکلاس براتون مهیا نباشه می شه با استفاده از همین منابع منجم شد(مثل خیلی از منجم های بزرگسال ما که در اون زمان براشون شرایط شرکت در کلاس وجود نداشته).
حالا باید از چه کتاب هایی شروع کنیم؟
کتابهای نجوم رده بندی های خاصی داره، که ما به زودی درهمین بخش سایت به معرفی کتابها می پردازیم، یعنی باید با کتابها گام به گام حرکت کنید تا سرفصل های اصلی توی ذهن تون شکل بگیره.نکته ی دوم کتابا رو سرسری و روزنامه وار مطالعه نکنید، باید مطالب رو درک کنید! و کاملا ازبر باشید، اینو برای این می گم چون منجم بودن ما،توی یه امتحان مثل امتحان های مدرسه ثابت نمیشه درطول زمان و با فعالیت های علمی! اینکه وقتی گشت رصدی می ریم جای صورت فلکی ها و اسمشون یادمون نره، وقتی توی یه سمینار علمی شرکت می کنیم مطالب مربوط به موضوع رو از یاد نبرده باشیم، وقتی یه نفر از ما سوال می پرسه توانایی پاسخ داشته باشیم...
پس نجوم نیاز به درک عمیق و مفهمومی مطالب و مطالعه ی صحیح داره، فراموش نکنید!
نکته ی بعد و مهم ترین نکته در ستاره شناسی: صبر صبر صبر!
شما یه ماه منجم نمی شید با تموم کردن کتابا هم همین طور! منجم شدن رابطه مستقیمی با صبور بودن شما داره. خوبی نجوم اینه که هیچ وقت تموم نمیشه یعنی اگه پیگر خبرهای نجومی باشید می فهمید که هر روز یه اکتشاف و یا اتفاق تازه ای رخ داده. پس شما هر چقدر هم مطلب بخونید بازهم مطالب نخونده برای شما وجود داره!
یادمه آقای نعمتی توی مقاله شون گفته بودن شناختن صورت فلکی ها با چشم غیرمسلح ضروریه! ما توی آسمان نامه مون چه دربخش کودک و چه دربخش بزرگسال هر شماره به معرفی یه صورت فلکی می پردازیم پس از همین ماه می تونید شماره به شماره با آسمان نامه شروع کنید و دونه دونه جای صورت فلکی ها رو یاد بگیرید، مطالب مربوط به اون ها رو با خودتون تکرار کنید. اینجوری کم کم زیر و بم آسمون دستون میاد و اون آشنایی و شناخت شکل می گیره!
ادامه دارد...